We hebben na ons vrijwilligerswerk op Samenland bij Sint Truiden een heerlijke zomer gehad. We waren vaak in Zaltbommel en genoten, vaak samen met de (klein)kinderen van de tuin en het zwemmen in de Waal. Hieronder een korte impressie van twee activiteiten die Martin ondernam.
Chartres
Oscar ken ik van de rijwielwerkplaats van Bartimeus in Driebergen. Daar poetst en sleutelt hij aan fietsen. Via zijn werkbegeleider Pieter kreeg ik de vraag of ik hem af en toe mee kon nemen naar een concert of een talkshow omdat hij door zijn blindheid begeleiding nodig heeft. Toen ik me vorig jaar verontschuldigde dat er zo weinig van mijn belofte was terecht gekomen opperde Oscar dat we dan maar enkele dagen samen op pad moesten. Het werd Lille en smaakte naar meer.
Dit jaar kiest Oscar voor een vierdaags verblijf in Chartres zo rond 15 augustus, Maria Hemelvaart, want dan is er vast iets in de kathedraal te beleven. Op weg naar ons hotel voelt Oscars gezelschap weer zo vertrouwd dat ik zeg dat het lijkt alsof het net als gisteren is. Oscar staat stil, zijn kin gaat iets omhoog en hij begint luid het lied “Net als gisteren” te zingen. Als we uitgezongen zijn zegt Oscar: “1981 en wel twee maanden in de top-40!” Oscars geheugen is verbazingwekkend net als zijn gehoor, tastzin, geur en smaak. Het is opnieuw verrassend om met hem de stad te verkennen en de kathedraal van binnen en buiten te beleven. Hoogtepunt is het samen lopen van het labyrint, de weg van het nu naar het nieuwe leven door de pijn en de dood heen. Tussen de talrijke deelnemers door begeleid ik Oscar met mijn handen op zijn schouders, eerst krampachtig, daarna heel losjes met subtiele aanwijzingen. De weg van het donker naar het licht wijst zich vanzelf. De terugreis naar Nederland wordt onnodig avontuurlijk omdat we onze Thalys missen. Klantonvriendelijke loketdames sturen ons van het kastje naar de muur maar we blijven er rustig onder en uiteindelijk kunnen we zonder bijbetaling in de volgende TGV te stappen.
Emst
Op de Veluwe tussen Emst en Epe bevindt zich een permacultuurtuin waar ik graag wil vrijwilligen omdat er twee totaal verschillende tuinen zijn. De oudste tuin is 8 jaar geleden helemaal volgens de regels van de permacultuur ontworpen. Hier kunnen de vaste afnemers zelf tegen betaling van een jaarlijks bedrag hun groenten plukken. De gedachte hierachter is dat mensen nauw betrokken zijn bij het voedsel dat ze eten. Nadeel is dat niet iedere deelnemer zich bescheiden opstelt en in de jacht op de mooiste groente andere planten vertrapt of hebberig veel meeneemt.
De 3-jaar geleden aangelegde tuin ligt meer in het zicht en ziet er op het eerste oog uit als een gewone groentetuin. Met het toenemen van het aantal mensen die de groenten afnemen, wordt er elk jaar is een stuk weidegrond bij de groentetuin getrokken. Op het gefreesde gras komt dan een decimeter dikke laag compost van hoge kwaliteit. In vier jaar is de bodem dermate verbeterd dat slechts een dunne laag compost volstaat. Inmiddels zijn de eerste diepe poelen voor de opvang van het regenwater gegraven en zijn ook de eerste struiken en bomen geplant. Ik werk er drie weken met veel plezier en Marcel en zijn tuinierende, negenjarige dochter Lisa nemen alle tijd om mijn nieuwsgierige tuinvragen te beantwoorden. Niet alleen de tuin is interessant. Ik verbaas me met plezier over de manier waarop het grote gezin leeft. De ouders geven thuisonderwijs, zorgen voor een gehandicapte zus en oom, verbouwen zelf een schuur en een duurzaam huis. Het houvast wat ze vinden in het traditioneel christelijke geloof verbinden ze met de kernwaarden van de permacultuur: goed voor de aarde, goed voor de mensen, samen delen. De manier waarop ze dit in de praktijk brengen is genereus en aanstekelijk. Hun geloofsbeleving biedt voor zover ik het kan waarnemen weinig ruimte voor verbeelding en speelsheid, voor het overige zijn pionierszin, creativiteit en zelfstandig denken belangrijke pijlers. Dat maakt dat ik me vanaf het begin thuis voel bij de familie en de geïmproviseerde leefplek tussen de bouwmaterialen en uien voor lief neem.
