Natte eerste week
Op 25 februari zijn we bij de Tent of Nations aangekomen en konden meteen voor Sinterklaas spelen. Van het geld dat we van de Hagediensten en enkele vrienden meekregen hebben we uit Nederland een drietal topkwaliteit snoeischaren en allerlei strooigoed in de vorm van groentezaden gekocht. De gebroeders Nassar: Daher, George en Dawoud, zijn er heel blij mee.
Na een zonnige, eerste dag slaat het weer om. Het wordt guur koud en het regent zo intens dat het water door de dikke rots dringt en in straaltjes de grot binnenloopt. Bibberkoud vinden we een herberg in Bethlehem. We zijn samen met Hidde, een jongen uit Ede, die voor het eerst hier is en helemaal straalt bij het binnengaan van de Geboortekerk. Ook de andere kant van Bethlehem laten we hem zien: de botte, hoge muur, het museum over de geschiedenis van de bouw van de muur in het Wall-off-hotel en het vluchtelingenkamp Aida.
Weerzien
We brengen een bezoek aan Hijazi Eid, onze Palestijnse gids op het Abrahampad en horen van hem dat het leven van de Palestijnen er niet eenvoudiger op is geworden. Zo zit zijn schoonzoon al ruim een jaar in ‘administratieve hechtenis’. Dit is een soort preventieve gevangenschap door het Israëlische leger, waaraan geen rechter te pas komt.
Het is hem al vaker overkomen. Ook de Palestijnse Autoriteit had het al op hem gemunt. Hij zet zich namelijk in voor mensen die om onduidelijke redenen in gevangenschap zitten. Zijn zoontje Hossein van acht heeft hem al met al nog geen 365 dagen in zijn hele leven gezien. Het jochie laat ons onderstaande tekening zien waar zijn veerkracht van afstraalt. Kijk maar naar de zon en de vrolijke, stevige bomen.
Hijazi zelf blijft zich onverdroten inzetten om Palestijnse jongeren aan het klimmen en het wandelen te krijgen. Hij is nu in overleg met Daoud Nassar om voor de bewoners van het Palestijnse dorpen onderaan de heuvel een wandeling uit te zetten waarbij ook de Tent of Nations wordt aangedaan. Over de opstelling van de Palestijnse Autoriteit is Hijazi furieus. Abbas en consorten zijn alleen maar uit op het behoud van hun positie en zelfverrijking, vindt hij, terwijl de werkeloosheid, armoede en onvrede bij veel mensen toeneemt.
Aan de slag
Vanaf zondag knapt het weer op – nog wel één regenachtige middag- en zijn we weer aan het werk gegaan. Jodien is in en om de grot de boel op orde aan het brengen terwijl Hidde en Martin samen met de broers op het land werken. Het zal niet lang meer duren of de sapstroom in de bomen komt hier op gang en het is een race tegen de klok om de bomen op tijd gesnoeid te krijgen. Deze week zijn de wijnstruiken aan de beurt. De combinatie van compost en overvloedige regen maakt dat het soms een hele zoektocht is om de vorig jaar geplante stuikjes terug te vinden en van gras en bloemen te ontdoen.
Na het wieden en snoeien spreiden we een deel van het weggehakte gras als een bedje om de nog jonge struiken om zo uitdroging en erosie te voorkomen en een extra compostshot toe te dienen.
Ontmoet Palestina
Vanaf woensdag slaapt hier een groep Nederlanders, die een reis door Israël en Palestina maken, onder leiding van Benjamin Baars, die ook in het bestuur van de Nederlandse ‘Vrienden van de Tent of Nations’ zit. Zijn reisorganisatie “Ontmoet Palestina” laat vooral studenten kennis maken met de sociale en politieke situatie in Israel en Palestina door veel persoonlijke ontmoetingen.
Ze blijven hier een paar dagen en helpen een dag met wieden. Het is bijzonder om hun indrukken te horen. Volgens de Joodse Israëliërs die ze spraken was het meest haalbare één staat met gelijke rechten voor Joden, Palestijnen en overige minderheidsgroepen. De weg er naartoe is echter lang en de politici die nu aan de macht zijn vormen het grootste obstakel om ook maar een stap in deze richting te zetten. Ook de linkse oppositie heeft nog geen gezamenlijk perspectief voor een vreedzame oplossing van het conflict.
Vanaf de heuvel van de Tent of Nations kun je met eigen ogen zien wat de gevolgen van de huidige politiek van Israël zijn. Al maar verder oprukkende, illegale, Joodse nederzettingen die onderling verbonden worden met toegangswegen die veelal niet toegankelijk zijn voor Palestijnen. Steeds als je je van het werk opricht en om je heen kijkt is er die dubbele gewaarwording. Enerzijds is er het schitterende heuvellandschap met zoveel groen en bloemen, anderzijds zie je overal de nederzettingen met idyllisch witte huizen met rode daken.
Het went gewoon niet.
Tegelijkertijd voelen we ons hier veilig en op ons gemak. Het is heerlijk om met één ding tegelijk bezig te kunnen zijn, buiten te zijn en mee te werken op een plek waar, tegen de klippen op, wordt geweigerd om vijand te zijn.
Demolition-order
Die klippen worden meteen de volgende dag pijnlijk voelbaar. Terwijl we met de groep Nederlanders op een afgelegen veld aan het wieden zijn, vindt iemand een brief aan een paal gebonden. Het blijkt een ‘demolition order’ te zijn die er in december al is opgehangen door het Israëlische leger. Ook aan twee andere palen blijken ze te hangen.
De bevelen houden in dat er op een aantal plekken de geplante bomen moeten worden verwijderd. Gebeurt dit niet dan komt het leger dit tegen betaling doen. De papieren zijn nog net op tijd gevonden om ertegen in beroep te gaan. Ik bespeur enige berusting bij Daoud. “Zo gaat dat hier, ik ben er weer een week druk mee.” Zijn broer George maakt het politieker. “Voor de staat Israël horen we niet te bestaan, dus hebben we geen adres en dit is hun werkwijze. Ik houd niet van vijanden, wel van druiven dus ik ga verder met snoeien.”
Ook wij gaan weer verder. Een kille wind is opgestoken.